آداب ايّام حمل و روز ولادت و نام نهادن طفل
از حضرت صادق عليه السّلام منقول است كه زن حامله بِه بخورد تا فرزندش خوشبوتر و رنگ فرزند صاف تر باشد.
به سند معتبر منقول است كه حضرت رسول صلّى اللّه عليه وآله وسلّم فرمود كه اوّل چيزي كه زن زائيده بخورد بايد كه رطب باشد چنان چه حق تعالى به حضرت مريم فرمود كه بعد از زائيدن حضرت عيسى رطب بخورد گفتند كه اگر وقت رطب نباشد چه كند؟ فرمود كه نه دانه خرما از خرماهاى مدينه بخورد و اگر نباشد نه دانه از خرماهائي كه باشد بخورد به درستي كه حق تعالى مي فرمايد كه به عزّت و جلا خودم سوگند كه هر زنى تازه زائيده كه رطب بخورد فرزند او را بردبار گردانم .
در حديث معتبر از حضرت اميرالمؤمنين عليه السّلام منقول است كه زنان را بعد از ولادت فرزند خرماى برنى بخوارنيد تا آن كه فرزند زيرك و بردبار شود.
در حديث ديگر از حضرت رسول صلّى اللّه عليه وآله وسلّم منقول است كه به زنان حامله بخورانيد كندر به درستي كه طفل در شكم مادر كندر غذاى او شود دلش محكم و عقلش زياد مي شود و اگر پسر باشد شجاع مي شود و اگر دختر باشد سرينش بزرگ و به سبب اين نزد شوهر عزيز مي باشد.
در حديث معتبر منقول است كه حضرت على بن الحسين صلوات اللّه عليه چون وقت ولادت زن مي شد مي فرمود كه زنان را از خانه بيرون كنيد كه اوّل مرتبه نظر زن بر عورت طفل نيفتد.
منقول است كه چون به آن حضرت بشارت فرزند مي دادند نمي پرسيد كه پسر است يا دختر بلكه اوّل مي پرسيد كه خلقتش درست است ؟ پس اگر مي گفتند كه درست است و عيبى در خلقتش نيست مي فرمود اَلْحَمْدُالِلّهِ الَّذى لَمْ يَخْلُقْ مِنّى شَيْئا مشوها يعنى سپاس خداوند را كه از من نيافريد فرزندي را كه قبيح و معيوب باشد.
از حضرت صادق عليه السّلام منقول است كه چون فرزند متولّد شود به قدر عدسى از جاوشير بگير و در آب حل كن و دو قطره در بينى راست طفل و يك قطره در بينى چپش بريز و در گوش راستش اذان بگو و در گوش چپش اقامه بگو پيش از آن كه نافش را ببرند كه اگر چنين كنى هرگز ترس به او نرسد و ام الصّبيان او را ضرر نرساند.
در حديث ديگر فرمود كه قابله با ديگرى را بگوئيد كه اقامه در گوش راستش بگويند كه هرگز ضرر جنّيان به او نرسد و ديوانه نشود.
حضرت امام محمّد باقر عليه السّلام فرمود كه كام طفل را به آب فرات برداريد و اقامه در گوشش بگوئيد.
در روايت ديگر وارد شده است كه كامش را به آب فرات و تربت امام حسين عليه السلام برداريد و اگر آب فرات نباشد به آب باران برداريد.
از حضرت اميرالمؤمنين عليه السّلام منقول است كه كام فرزندان خود را به خرما برداريد كه حضرت پيغمبر صلّى اللّه عليه وآله وسلّم چنين كرد با امام حسن و امام حسن صلوات اللّه عليهما وحضرت رسول صلّى اللّه عليه وآله وسلّم فرمود كه هركه فرزندى از او متولّد شود بايد كه اذان در گوش راست او و اقامه در گوش چپ او بگويد كه نگاه دارنده او است از شرّ شيطان .
از حديث ولادت حسنين صلوات اللّه عليهما ظاهر مي شود كه مكروه است طفل را در ابتداى ولادت در جامه زرد پيچيدن و سنّت است كه در جامه سفيد پيچند.
از حضرت صادق عليه السّلام منقول است كه كام طفل خود را به تربت حضرت امام حسين عليه السلام برداريد كه امان مي دهد او را از دردها و بلاها.
از حضرت صادق عليه السّلام منقول است كه شخصى را تهنيت فرمود براى پسرى كه خدا به او عطا كرده بود و گفت رَزَقَكَ اللّهُ شُكْرَ الْواهِبِ وَبارَكَ لَكَ فى اَلْمَوهُوبِ وَبَلَغَ بِهِ اَشُدَّهُ وَرَزَقَكَ بِرَّهُ يعنى خدا روزى كند تو را شكر آن خداوندى كه فرزند را به تو بخشيده است و بركت دهد براى تو در آن چه به تو بخشيده است و او را به نهايت قوّت برساند و روزى كند تو را نيكى او يعنى به تو نيكوكار باشد و نزديك به اين عبارات .
به سند بسيار از حضرت امام حسن عليه السّلام منقول است كه ابن ادريس عليه الرحمة در كتاب سراير از حضرت امام جعفر صادق عليه السّلام روايت كرده است هر گاه بر زن دشوار شود درد زائيدن بنويسد از براى او در پوست اين آيات را و به ريسمان ببندد بر ران راستش و چون وضع حمل بشود باز كن آيات اين است:
«بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيم كَاءَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ ما يُوَعدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا اِلاّ ساعَةً مِنْ نَهارٍ كَاءَنَّهُمَّ يَوْمَ يَرَوَنَها لَمْ يَلَبُثَوُا اِلاّ عَشَيّةً اَوْضُحاها اِذْقالَتْ اِمْرَاءَة عِمْراانِ رَبِّ اِنّى نَذَرْتُ لَك مافى بَطْنى مُحَرَّرا».
مؤلّف كتاب طبّ الائمه روايت كرده است كه شخصى به خدمت حضرت امام محمّد باقر عليه السّلام آمد و گفت زن من از درد زائيدن مشرف بر مردن شده است حضرت فرمود كه برو اين آيه را بر او بخوان:
« فَاءَجائَها الْمَخاضُ اِلى جِذْعِ النَّخْلَةِ قالَتْ يالَيْتَنى مِتُّ قَبْلَ هذا وَكُنْتُ نَسْيا مَنْسيّا فَناديها مِنْ تَحتِها اَلاّ تَحْزَنى قَدْ جَعَلَ رَبُّكِ تَحَتَك سَريّا وَهُزّى اِلَيكِ بِجِذْعِ النَّخَلَةِ تُساقِطْ عَلَيْكِ رُطَبَا جَنِيّا پس بآواز بلند بگو وَاللّهُ اَخْرَجَكُمْ مِنْ بُطُونِ اءمَّهاتِكُمْ لا تَعْلَمُونَ شَيْئا وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَاْلاَبصارَ وَاْلاَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُروُنَ كَذلِكَ اخْرُجْ اَيُّها الطَّلَقُ اُخْرُجْ بِاِذْنِ اللّهِ» چون بخوانى در ساعت نجات مي بايد به يارى خدا.
به سند ديگر از آن حضرت روايت كرده است كه براى دشوارى زائيدن اين آيات را در ظرف پاكيزن به مشك و زعفران بنويسند و به آب چاه بشويند و بخورد آن زن بدهند و برشكم و فرجش بپاشند كَاءَنَّهُمْ يَوُمَ يَرَوْنَها لَمْ يَلْبَثُوا اِلاّ عَشيَّةً اَوْضُحاها كَاءَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ مايُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا اِلاّ ساعَةً مِنْ نَهارٍ بَلاغٌ فَهَلْ يُهْلِكُ اِلاّ الْقُومُ الْفاسِقُونَ لَقَدْ كانَ فى قَصَصِهِمْ عِبْرَةً لاُِولى اْلاَلْبابِ ما كانَ حَديثا يَفْتَرى وَلكِنْ تَصْديقَ الَّذى بَيْنَ يَدَيْهِ وَ تَفْصيلَ كُلِ شَيْئىٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً لِقَومٍ يُؤْمنُونِ.
به سند ديگر از حضرت صادق علیه السّلام روايت كرده است كه اين آيات را از براى حامله در كاغدى بنويسد و در وقتي كه داخل شود در ماهي كه در آن ماه وضع حمل او مي شود و چيزى بر آن بپيچند امّا گره نزنند و بر كمر آن زن بيندند چون چنين كنند درد و آزار زائيدن به او نرسد و بعد از زائيدن به زودى بگشايند و يك ساعت با او نگذارند آيات اين است:
« اَوَلَمْ يَرَالَّذينَ كَفَرُوا اَنَّ السَّمواتِ وَاْلاَرْضَ كانَتا رَنَقا فَفَتَقْناهُماوَجَعَلْنا مِنَ الْماءِكُلَّ شَيىٍء حَى اَفَلايُؤْمنُونَ وَآيَةٌ لَهُمُ اللَّيْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النهاارَ فَاِذا هُمْ مُظْلِمُونَ وَالشَّمْسُ تَجْرى لِمُسْتَقَرٍّ لَها تَقْديرُ الْعَزيزِ الْعَليمِ وَالْقَمَرُ قَدَّرْناهُ مَنازِلَ حَتّى عادَ كَالْعُرْجُونِ الْقَديمِ لاالشَّمْسُ يَنْبَغى لَها اَنْ تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلا اللّيْلُ سابِقُ النَّهارِ وَكُلُّ فى فَلَكٍ يَسْبَحُونَ وَآيَةٌ لَهُمْ اَنّا حَمَلْنا ذُرّيَتَهُمْ فى الْفُلِك الْمَشْحُونَ وَخَلَقْنا لَهُمْ مِنْ مِثْلِهِ مايَر كَبُونَ وَاِنْ نَشَاءْ نَغْرِقْهُمْ فَلا صَريخَ لَهُمْ وَلا هُمْ يُنْقَذُونَ اِلاّ رَحْمَةً مِنّا وَ مَتاعا اِلى حينٍ وَنْفِخَ فى الصُّورِ فَاِذا هُمْ مِنَ اْلاَجْداثِ اِلى رَبِّهِمْ يَنْسلُونَ و درپشت كاغذ اين آيات را بنويسد كَاءَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ مايُوْعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا اِلاّ ساعَةً مِنْ نَهارٍ بَلاغٌ فَهَلْ يَهْلِكُ اِلاّ الْقَوْمُ الْفاسِقُونَ كَاءَنَّهُمَّ يَوْمَ يَرَوْنَها لَمْ يَلْبَثُوا اِلاّ عَشِيَّةً اَوْضَحيها.»
از حضرت امام محمّد باقر عليه السّلام منقول است كه راست ترين نام ها نامى است كه دلالت بر بندگى خدا كند مثل عبداللّه و به ترين نام ها نام پيغمبران است .
از حضرت اميرالمؤمنين عليه السّلام منقول است كه فرزند را در شكم مادر نام بگذاريد و اگر نام نگذارى سقط مي شود و در قيامت با پدر خود گويد كه چرا مرا نام نگذاشتى و رسول خدا صلّى اللّه عليه وآله وسلّم محسن فرزند حضرت فاطمه را در شكم نام گذاشت و محسن آن فرزند است كه بعد از حضرت رسول صلّی الله علیه و آله و سلّم هنوز در شكم بود كه عمر عليه اللّعنه او را شهيد كرد.
از حضرت امام موسى عليه السّلام منقول است كه اوّل نيكى كه پدر با فرزند خود مي كند آن است كه او را نام نيكى بگذارد.
حضرت رسول صلّى اللّه عليه وآله وسلّم فرمود كه هر كه چهار فرزند از براى او به وجود آيد و هيچ يك را به نام من مسمّى نسازد مرا جفا كرده است .
در حديث ديگر از امام موسى عليه السّلام منقول است كه فقر و بينوائى داخل خانه نمي شود كه در آن خانه نام محمّد يا احمد يا على يا حسن يا حسين يا جعفر يا طالب يا عبداللّه يا فاطمه بوده باشد.
در فقه الرّضا عليه السلام مذكور است كه نام را در روز هفتم تعيين بكنيد و بدان كه از جمله اعمالي كه در وقت ولادت سنت مؤكّد است غسل دادن طفل است و بعضى واجب مي دانند و احوط آن است كه نيّت كند كه غسل مي دهم اين طفل را از براى رضاى خدا و سرش اوّل بشويد و بعد از آن جانب راستش را و بعد از آن جانب چپش را.
حليه المتّقين - علاّمه محمّد باقر مجلسی رحمه الله
آداب دوران باردارى :
1 - ماه اول ، هر روز ناشتا به مقدار دو عدد خرما بخورد و به آن سوره ((قدر)) بخواند.
2 - ماه دوم ، هر روز ناشتا كمى عناب بخورد و به آن سوره ((توحيد)) بخواند.
3 - ماه سوم ، هر روز يك عدد سيب بخورد و به آن سوره ((آية الكرسى )) بخواند.
4 - ماه چهارم ، هر روز انجير بخورد و به آن سوره ((تين ))بخواند.
5 - ماه پنجم ، هر روز يك عدد تخم مرغ بخورد و به آن سوره ((حمد)) بخواند.
6 - ماه ششم ، هر روز انار بخورد و به آن سوره ((اءنا فتحنا)) بخواند.
7 - ماه هفتم ، هر روز به بخورد و به آن سوره ((يس )) بخواند.
8 - ماه هشتم ، هر روز مقدارى نبات و زعفران را بكوبد و به آن سوره ((نصر)) بخواند.
9 - ماه نهم ، هر روز شير و خرما بخورد و به آن سوره ((دهر)) بخواند.
زمانى كه نوزاد تكان خورد، سوره توحيد بخواند و صلوات بفرستد. همچنين در طول دوران باردارى هر روز دعاى عهد، زيارت عاشورا و دعاى توسل را بعد از نماز صبح بخواند.
هر روز چهار مرتبه سوره توحيد بخواند و در طول اين دوران يك بار اين قرآن را ختم كند و در ماه آخر براى راحتى زايمان ، سوره مريم را بخواند. ضمنا در طول اين دوران بايد چهل روز سوره يوسف و چهل روز سوره انعام را بخواند.