* سلام بر مهدی فاطمه*

مركز پاسخگویی: پاسخگوئی به سؤالات دینی آستان قدس رضوی
موضوع اصلی: نام ها و القاب
موضوع فرعی: نام حضرت زهرا (س) در قرآن
سؤال:1- قوله تعالی فی سوره المباركه آل عمران { یا مریم ان الله اصطفاك و طهرك علی نساء العالمین ….} درست است آیات و روایات كثیره كنایه در حد زیاد است از اهل سنت 30 درصد از برادران شیعه 20 درصد و آیات قرآن از قبیل آیه مباهله و سوره كوثر و سوره انا انزلناه فی لیله القدر بنابر تفسیر كوفی قدر خداوند حضرت صدیقه كبری دختر پیامبر است و سایر آیات . سوال اینجاست كه حضرت مریم جزئی است قرار نیست كه قرآن جزئیات را بگوید حضرت یوسف و سایر پیامبران هم جزئی است از قبیل آدم, یونس, اسحاق و یعقوب « علیهم السلام » فردی از افراد انبیاء است همچنین حضرت محمد« صلی الله علیه و اله » از آن طرف فرعون نمرود امثال آنها صریحا ذكر شده نمل و نحل, زباب ذكر شده كه اضعف موجودات است. ولی حضرت زهرا « سلام الله علیها »از 9 اسامی كه دارد ذكر نشده . روایات و كلام معصومین حجت است قبول است. ولی چرا صریحا از آن 9 اسم در قرآن نام برده نشده؟
پاسخ:فاطمه زهراء « سلام علیها »یك اسم بیشتر ندارند و آن فاطمه « سلام علیها » است و این 9 اسامی كه ذكر شده بلكه بیشتر همه القاب آنحضرت است ( زهراء صدیقه , طاهره , مباركه , زكیه , راضیه , مرضیه , محدثه , و بتول , حوراء الانسیه …) بله , قرارنیست كه قرآن جزئیات را بگویید , امام اسم بعضی از زنها و پیامبران در قرآن گفته شده است و اسم خیلی از پیامبران مانند 124 هزار پیامبر «علیهم السلام » مرسل فقط نام 25 نفرشان در قرآن آمده است , مضافا می توان بازسوال نمود كه كه چرا نام امامان « علیهم السلام » همسران پیامبر , عمه ها و خیلی از اصحاب برده نشده است و بی نهایت سوال كه چرا اسم فلانی و فلان شی و نام تمام حیوانات و …تا صبح قیامت از چرا ها پرسید !! اما جواب این چرا ؟ باید از قرآن استفاده كرد آیه كریمه { ووهبنا له اسحاق و یعقوب كلا هدینا و نوحا هدینا من قبل و من ذریته داوود و سیلمان و ایوب و یوسف و موسی و هارون وكذالك نجری المحسنین} ( 1)

ترجمه :« و اسحاق و یعقوب را به ابراهیم بخشیدیم و هردو را هدایت نمودیم و نوح را نیز پیش از آن هدایت نموده و فرزندان او داوود و سلیمان و ایوب و یوسف و موسی و هارون را هدایت كردیم , اینگونه نیكو كاران را پاداش میدهیم » آیه بعد , 85 میفرماید : { و زكریا و یحی و عیسی و الیاس و …)( 2)

«و همچنین زكریا و یحی و عیسی و الیاس همه را از صالحان بودند .» این آیات به قسمتی از مواهبی كه خداوند به ابراهیم داده است اشاره شده و آن موهبت فرزندان صالح و نسل لایق و برومند است كه یكی از بزرگترین مواهب الهی محسوب می شود .

البته در باره اجدا پیامبران صحبتها ی زیادی شده است. اما میدانیم كه حضرت نوح از اجداد ابراهیم است و سپس فرزندان ابراهیم كه اسماعیل و اسحاق هستند نام برده شده است و در آیه بعد نام زكریا و یحی و عیسی «علیهم السلام » و الیاس را می برد كه همه از صالحان بودند ؛ سوال اینجاست كه عیسی « علیه السلام » از فرزندان ابراهیم است ,نه از جهت پدر چون عیسی « علیه السلام » پدر نداشت , بلكه از جهت مادر , و ازآیات قرآن استفاده میشود كه سلسله نسب از طرف پدر و مادر به طور یكسان پیش برود و به همین دلیل نوه های پسری و دختری هردو ذریه و فرزند زاده انسان محسوب میشوند . روی همین جهت امامان اهل بیت «عیلهم السلام » كه همه از طرف دختر به پیامبر « صلی الله علیه واله » می رسند ( ابناء رسول الله فرزندان پیغمبر میشوند گرچه در زمان جاهلیت چون به زن ارزش قائل نبودند فرزندان دختری را جزء ذریه بحساب نمی آورند. اما اسلام به این تفكر غلط خط بطلان كشیده اتفاقا در زمان ائمه اطهار « علیهم السلام » این موضوع مطرح بوده كه امامان جواب داندان شكنی داده اند .

در كتاب عیون الاخبار در ضمن یك حدیث طولانی كه امام صادق « علیه السلام »با هارون الرشید مباحثه نمودند شنیدنی است : هارون از امام هفتم « علیه السلام» سوال كرد شما امامان خود را فرزند پیامبر میدانید در حالیكه همه میدانیم پیامبر پسر نداشت و فوت كرده بودند ؟ و نسل انسان از طریق پسر است نه دختر و شما فرزندان دختر او هستید ؟ امام موسی بن جعفر « علیه السلام » فرمودند :{ و من ذریته داوود و سلیمان و ایوب و یوسف و موسی و هارون …. و زكریا و یحی و عیسی …} ( 3) امام هفتم پرسیدند پدر عیسی كیست ؟ هارون الرشید گفت: عیسی پدر نداشت امام «علیه السلام » فرمودند : بنابر این اگر او محلق به ذریه پیامبران است از طریق مریم می باشد , ما نیز محلق به ذریه رسول خدا از طریق ماد رمان حضرت فاطمه « سلام الله علیها » هستیم ( 4) و همچنین فخر رازی در تفسیر كبیر خود میگوید « این آیه سوره انعام – 85 – دلالت دارد كه حسن و حسین «علیهم السلام » از ذریه پیامبرند. زیرا ؛خداوند عیسی را از ذریه ابراهیم شمرده است با اینكه تنها از طریق مادر به او مربوط می شود. ( 5)

نتیجه میگریم كه وقتی خدای تبارك و تعالی می فرماید { اطیعوا الله و اطیعوالرسول و اولو الامر منكم …….. }

هم نام پیامبر و امامان «علیهم السلام » و ذریه آنان مد نظر بوده است و دیگر لازم به نام بردن تك تك آنان نیست . مطالعه تفسیر نمونه , در دیار عشق , محمد خوانساری.

مهدی موعود -,علی روانحی مطالعه آن خالی از لطف نیست .

ونكته دیگری را كه نیز می توان بیان كرد این است كه اگر حضرت زهرا« سلام الله علیها » را نامشان در قرآن بیان میشد به صراحت شاید خیلی از مردم حاضر یه ایمان آوردن نمی شدند چون می گفتند این فرمایش از طرف پیامبر است نه خداوند , چون نام دخترش و فرزندان او را ذكر كرده و آنكه اسم انبیاء را ذكر كرده و همه جهت آن است كه از داستانی آنان عبرت و پند می گیرند نه اینكه جهت قرابت مطرح باشد و مربوط به دوران قبل از پیامبر هستند نه معاصر با خود پیامبر البته وجه اول مهم ترین نكته است .

منابع :

1- سوره مباركه انعام , آیه 84

2- سوره مباركه انعام , آیه 85

3- سوره مباركه انعام , آیه 85

4- تفسیر نور الثقلین , ج اول , ص 743

5- تفسیر نمونه , جلد 5 , ص 329